Halloween vs. បុណ្យជាតិខ្មែរ

ថ្ងៃសៅរ៍ប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ គឺបុណ្យ Halloween ដែលជាបុណ្យរបស់ជនជាតិ Celtic តាំងពីបុរាណ ដោយគេប្រារព្ធឡើងដើម្បីអបអរការបញ្ចប់នៃរដូវកាលប្រមូលផល ហើយគេមានជំនឿថា នៅថ្ងៃ៣១ ខែតុលា ពិភពមនុស្ស និងខ្មោចមានលក្ខណៈជាន់គ្នា(the veil thins) ហើយខ្មោចទាំងនោះអាចនឹងរស់ឡើងវិញ ឬមកព្យាបាទមនុស្ស។ ពិធីបុណ្យ Halloween នេះត្រូវបានប្រារព្ធឡើងជាពិសេសនៅទ្វីបអឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិច ប្រទេសអូស្រ្តាលី និងប្រទេសញ៉ូហ្សេឡង់។ ប៉ុន្មានឆ្នាំមុននេះ ខ្ញុំក៏បានសង្កេតឃើញថា នៅប្រទេសខ្មែរក៏មានការប្រារព្ធពិធីនេះដែរ តែក្នុងឆ្នាំនេះ ពិធីបុណ្យនេះគឺត្រូវបានធ្វើឡើងធំជាងឆ្នាំមុនៗ។

ក្រោយពេលដែលឃើញមានក្មេងៗច្រើននាំគ្នាធ្វើបុណ្យ Halloween នេះ Facebook ក៏បានលេចចេញនូវមនុស្សបីក្រុម៖ អ្នកដែលគិតថាការទទួលយកពិធីបុណ្យបរទេសនេះនាំឲ្យបាត់បង់វប្បធម៌ជាតិ អ្នកដែលគិតថាមនុស្សក្រុមទីមួយនោះពូកែទើស និងអ្នកដែលមិនខ្វល់ថាអ្នកណាប្រារព្ធពិធីអ្វីទេ។

Credit: Sophy Ros, Halloween 2014

ខ្ញុំ នឹងព្យាយាមមិនលម្អៀងទៅខាងណាមួយទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំឆ្ងល់ត្រង់ថា តើការប្រារព្ធពិធីបុណ្យបរទេសអាចនឹងធ្វើឲ្យបាត់បង់វប្បធម៌ជាតិ ដោយរបៀបណា? គេថា ក្មេងៗនោះជ្រួលជ្រើមតាមគេ មិនប្រារព្ធពិធីបុណ្យជាតិខ្លួនឯងទេ។ តែថ្ងៃសៅរ៍នោះ មានបុណ្យជាតិយើងមកពីណា? បើសិនជាពិធីបុណ្យជាតិ និងបុណ្យបរទេសគឺកើតឡើងនៅថ្ងៃតែមួយ ហើយក្មេងៗនាំគ្នាធ្វើតែបុណ្យបរទេស ហ្នឹងប្រហែលជាយើងអាចមិនខ្វល់ពីបុណ្យជាតិយើងមែន។ បើសិនជាគេមិនទៅលេងបុណ្យ Halloween ទេ គេមានតែនៅផ្ទះ ឬទៅដើរលេង តើវាជួយដល់វប្បធម៌យើងដោយរបៀបណា?

អ្នកខ្លះទៀតថា ក្មេងៗយើងភ្លេចពីបុណ្យជាតិអស់ហើយ។ ខ្ញុំគិតថា បើគេមិនខ្វល់ពីបុណ្យជាតិ ទោះបីជាគ្មានបុណ្យបរទេសចូលមក ក៏គេមិនខ្វល់ដែរ។ ប៉ុន្តែបើតាមអ្វីដែលខ្ញុំមើលឃើញ បើប្រៀបធៀបនឹងកាលពីពេលដែលខ្ញុំនៅតូច ក្មេងៗឥឡូវនេះគឺនៅតែប្រារព្ធពិធីបុណ្យជាតិ ហើយអាចនឹងប្រារព្ធច្រើនជាងមុនទៀត (But I might be wrong)។ កាលពីពេលភ្ជុំបុណ្យប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុន ខ្ញុំឃើញគេនាំគ្នាទៅវត្ត ហើយបង្ហោះពេញ Facebook (which I couldn’t really care less about, but oh well)។ កាលពីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ក៏ខ្ញុំឃើញគេធ្វើដែរ ហើយប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយនេះ ក្មេងៗថែមទាំងរៀបចំធ្វើបុណ្យភូមិទៀត។ តែគ្រាន់តែគ្នាធ្វើបុណ្យបរទេសម្តង ពីរដង គេលែងមើលឃើញអ្វីដែលគ្នាធ្លាប់ធ្វើពីមុនមកហើយ។

អ្វីដែលយើងគួរតែចងចាំទុកនោះ គឺយើងមិនមែនជាកោះមួយដែលនៅដាច់តែឯងទេ។ នៅជំនាន់នេះ សម័យនេះ ពិភពលោកយើងមានទំនាក់ទំនង អន្តរកម្ម ច្រើនជាងសម័យមុនៗឆ្ងាយណាស់។ អ៊ីនធឺណេតអាចធ្វើឲ្យយើងដឹងពីព័ត៌មានភ្លាមៗដែលកើតឡើងនៅម្ខាងទៀតនៃពិភពលោក។ ដោយសារតែបែបនេះហើយ តើអ្នកណាមួយដែលមិនទទួលឥទ្ធិពលពីប្រទេសដទៃ? កុំភ្លេចថា វប្បធម៌ខ្មែរយើងតាំងពីដើមមក ក៏មានឥទ្ធិពលពីវប្បធម៌ប្រទេសដទៃដែរ។ ពេលដែលមានអ្នក ជំនួញជិះកប៉ាល់មកពីប្រទេសផ្សេង (ឥណ្ឌា ចិន) ពួកគេក៏បានពាំនាំមកនូវវប្បធម៌ពួកគេដែរ ដោយវប្បធម៌ទាំងនោះបានក្លាយទៅជាផ្នែកមួយនៃវប្បធម៌យើងបច្ចុប្បន្ននេះដែរ។

Credit: boston.com

វប្បធម៌កើតមកពីទម្លាប់របស់មនុស្ស។ ខ្ញុំទទួលស្គាល់ថា វប្បធម៌គឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ប្រទេសនីមួយៗ ព្រោះវាជាអត្តសញ្ញាណរបស់យើង ប៉ុន្តែវាមិនមែនមានន័យថា យើងមានជម្រើសតែមួយ ដែលត្រូវរើសយកតែវប្បធម៌មួយទេ (an either or situation)។ ព្រោះតែយើងប្រារព្ធ អបអរ វប្បធម៌គេ មិនមែនមានន័យថា យើងចាំបាច់ត្រូវតែបោះចោលវប្បធម៌ខ្លួនឯងទេ។ យើងអាចរើសយកទាំងពីរបាន។ ចុះបើយើងទៅវត្តពេលភ្ជុំ ហើយទៅ Halloween ចុងខែតុលា តើនេះមានន័យថាយើងបោះចោលមួយណាអត់? ខ្ញុំចូលចិត្តញ៉ាំ Spaghetti ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថាខ្ញុំមិនចូលចិត្តសម្លកកូរទេ។ ខ្ញុំអាចចូលចិត្តទាំងពីរបានតើ ត្រូវអត់?

មានដែលគិតទេថា ការអបអរសាទរវប្បធម៌ដទៃអាចមានប្រយោជន៍ដល់យើង? វាជួយធ្វើឲ្យយើងស្វែងយល់ពីវប្បធម៌ប្រទេសគេ ទំនៀមទំលាប់គេ ការគិតរបស់គេ។ នេះគេហៅថា ការប្រារព្ធអបអរចម្រុះពូជសាសន៍ (Celebrating diversity)។ ពេលនោះ វាក៏នឹងធ្វើឲ្យយើងមើលឃើញពិភពលោកធំជាងមុនដែរ ព្រោះយើងបានដឹង បានយល់ពីប្រទេសដទៃ។ ពេលដែលយើងយល់ពីគេ យើងនឹងអាចធ្វើការជាមួយគេបានល្អជាងមុន ហើយក្នុងសតវត្សនេះ ក្នុងពេលណាមួយ អ្នកច្បាស់ជាត្រូវធ្វើការជាមួយជនជាតិដទៃហើយ។

ខ្ញុំឆ្ងល់មួយថា ពេលដែលយើងឃើញបរទេសគេប្រារព្ធពិធីបុណ្យជាតិយើង ឬស្លៀកពាក់សម្លៀកបំពាក់ប្រពៃណីខ្មែរ យើងកោតសរសើរគេថា គេស្រឡាញ់វប្បធម៌យើង តែហេតុអ្វីបានជាយើងមិនចោតគេថា គេកំពុងតែបោះបង់ចោលវប្បធម៌គេទៅវិញ?

Credit: chensblog.com

បើសិនជាគ្រាន់តែបុណ្យបីក្នុងមួយឆ្នាំ (Valentine’s, Halloween, Christmas) យើងមានបញ្ហាទៅហើយ សាកសម័យមើលពេលដែលអាស៊ានចូលមកដល់ទៅមើល? ប្រជាជនអាស៊ានមានវប្បធម៌ខុសៗគ្នាច្រើនណាស់ ពេលដែលគេចូលមកប្រទេសយើង គេច្បាស់ជាពាំនាំវប្បធម៌គេចូលមកហើយ។ តើដល់ពេលនោះ យើងនៅតែឱបក្រសោបវប្បធម៌ខ្លួនឯង ហើយមិនបើកទូលាយទទួលយកវប្បធម៌គេបន្តិចទៀតឬ?

ការបដិសេធមិនបើកទូលាយនេះ បានបណ្តាលឲ្យមានសង្គ្រាមច្រើនដងហើយ។ Hitler សម្លាប់ Jews ដោយគាត់ស្អប់ខ្ពើមសាសនា Jews។ បើគាត់បើកទូលាយ ព្យាយាមស្វែងយល់ពីសាសនា វប្បធម៌គេ នោះមនុស្ស៦លាន់នាក់ក៏មិនបានស្លាប់បែបនោះដែរ។ តំបន់ Middle East បច្ចុប្បន្នក៏កំពុងតែមានសង្គ្រាមសាសនាដែរ គឺសាសនាគ្រិស្ត និងសាសនាមូស្លីម។ ការស្រឡាញ់ជាតិ និងជាតិនិយមគឺជារឿងពីរខុសគ្នា។ ការស្រឡាញ់ជាតិជារឿងល្អ ប៉ុន្តែការស្រឡាញ់ជាតិទាំងងងឹតងងល់មិនចំណេញទេ។ ប្រសិនបើយើងមិនចង់ធ្វើបុណ្យណាមួយទេ យើងមិនចាំបាច់ចូលរួមទេ តែយើងក៏មិនគួរថា ការចូលរួមរបស់អ្នកដទៃជារឿងខុស ជារឿងមិនល្អដែរ។ ពួកគេគ្រាន់តែចង់សាក ចង់ដឹងអ្វីដែលថ្មីទេ។ សាកបើកចិត្តឲ្យទូលាយទៅ ប្រហែលជាយើងក៏អាចទទួលបានអ្វីដែលថ្មីដែរ៕

Love, Catherine

XOXO

References:
http://www.huffingtonpost.com/molly-alexander-darden/why-we-should-respect-all-cultural-celebrations_b_4661752.html
http://celebration.appstate.edu/about/why-celebrate
http://www.halloweenhistory.org/

Search This Blog

A Dose of Cath

Halloween vs. បុណ្យជាតិខ្មែរ

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ហេតុអ្វីបានជាសង្គមឲ្យតម្លៃស្រ្តីលើព្រហ្មចារីយ៍ និងសន្ទះព្រហ្មចារីយ៍?

A Letter to Dreamers: Just Keep Swimming

Snow Cookies - Short Story